„Moralność Pani Dulskiej” – uniwersalność przesłania tragifarsy Kołtuńskiej
Problemy poruszane przez Gabrielę Zapolską na początku XX wieku w „Moralność Pani Dulskiej” niewiele straciły na swej aktualności w XXI wieku, choć odnosiły się do konkretnej sytuacji społeczno – obyczajowej. Jednak ciemne strony ludzkiej osobowości mają to samo podłoże współcześnie.
Zenon Ziembiewicz jest głównym bohaterem powieści Zofii Nałkowskiej pt. „Granica”. Jego życie, kariera osobista i zawodowa oraz tragiczna śmierć są głównym wątkiem tej powieści.
Zenon był jedynym synem rządcy w majątku Boleborze. Rodzice jego mieli pewne pretensje do szlacheckiego pochodzenia, szczycili się nawet herbem. W rzeczywistości byli po prostu najemnymi pracownikami pańskiego dworu, dość ograniczonymi, o ciasnych zaściankowych horyzontach. Gdy Zenon przyjeżdżał ze szkół na wakacje, raziło go wiele w życiu i zachowaniu rodziców, ale kochał ich takimi jacy byli. Był dobrym synem, szczególnie dla matki.
Jan Chryzostom Pasek zapisał się w literaturze jako autor wybitnego z punktu widzenia literackiego dzieła, które dostarcza wiedzę o epoce - zarówno o jej obyczajowości, o ludzkich losach jak i o burzliwych wydarzeniach XVII w. Pasek był bowiem żołnierzem wojsk Czarneckiego, brał udział w walce ze Szwedami, w wyprawie duńskiej i w wojnie przeciwko Moskwie. „Pamiętniki” uważa się za skarbnicę wiedzy o życiu szlachty siedemnastowiecznej, jej zwyczajach, upodobaniach i kulturze, a także mentalności typowo sarmackiej. „Pamiętniki” nie są kroniką historyczną, gdyż Pasek pisał je z odległej perspektywy lat 90-tych wieku XVII, a dotyczą lat 1656-1688. Ponieważ był wspaniałym gawędziarzem i miał bujną wyobraźnię ubarwił i upiększył wiele zdarzeń zarówno dotyczących dziejów Wojska Polskiego i swojej chorągwi jak i codziennego życia w swoim majątku.