Dramat Jerzego Szaniawskiego „Żeglarz” zmusza do refleksji nad rolą i procesem powstawania mitów. Autor nie daje jednoznacznych odpowiedzi. Ostatnia scena nie rozwiązuje wszystkich problemów dramatu. Liczne aluzje, symbole pozostawia Szaniawski czytelnikowi. Nie narzuca swoich poglądów, opinii, lecz obiektywnie przedstawia sytuację, motywację działania.
Bohater „Przedwiośnia” jest ostatnim z licznej rodziny idealistów kreowanych przez Żeromskiego. Baryka, podobnie jak inni bohaterowie autora „Przedwiośnia”, postawiony jest w sytuacji, z której nie ma wyjścia. Zmuszony jest wybierać między zgodą na zło a własnymi przekonaniami.
„Moralność Pani Dulskiej” – uniwersalność przesłania tragifarsy Kołtuńskiej
Problemy poruszane przez Gabrielę Zapolską na początku XX wieku w „Moralność Pani Dulskiej” niewiele straciły na swej aktualności w XXI wieku, choć odnosiły się do konkretnej sytuacji społeczno – obyczajowej. Jednak ciemne strony ludzkiej osobowości mają to samo podłoże współcześnie.
Jan Chryzostom Pasek zapisał się w literaturze jako autor wybitnego z punktu widzenia literackiego dzieła, które dostarcza wiedzę o epoce - zarówno o jej obyczajowości, o ludzkich losach jak i o burzliwych wydarzeniach XVII w. Pasek był bowiem żołnierzem wojsk Czarneckiego, brał udział w walce ze Szwedami, w wyprawie duńskiej i w wojnie przeciwko Moskwie. „Pamiętniki” uważa się za skarbnicę wiedzy o życiu szlachty siedemnastowiecznej, jej zwyczajach, upodobaniach i kulturze, a także mentalności typowo sarmackiej. „Pamiętniki” nie są kroniką historyczną, gdyż Pasek pisał je z odległej perspektywy lat 90-tych wieku XVII, a dotyczą lat 1656-1688. Ponieważ był wspaniałym gawędziarzem i miał bujną wyobraźnię ubarwił i upiększył wiele zdarzeń zarówno dotyczących dziejów Wojska Polskiego i swojej chorągwi jak i codziennego życia w swoim majątku.
Chciałabym cofnąć się do czasów mojego dzieciństwa i opowiedzieć o spotkaniach, tych rodzinnych, które w tamtych czasach były czymś tak naturalnym i oczywistym, że nigdy potem już tak nie było. Moja babcia ze strony mamy miała sześć sióstr i jednego brata. Niestety dwóch sióstr babci nigdy nie miałam okazji poznać. Pozostałe rodzeństwo pozakładało swoje rodziny i tak z „małej” gromadki dzieci nagle zrobiła się całkiem sporych rozmiarów rodzina:)